Zatrudnienie na umowę o pracę wiąże się nie tylko z wypełnianiem obowiązków wynikających ze stosunku pracy, ale i licznymi przywilejami, które w związku z tym występują. Tym najbardziej interesującym jest urlop wypoczynkowy, czyli okres w trakcie którego pracownik nie świadczy usług swojemu pracodawcy, ale otrzymuje w ramach niego wynagrodzenie. Na jakich jednak występuje to zasadach? Jak liczyć urlop wypoczynkowy? Ile nam się go należy i co jeśli go nie wykorzystamy?
Długość urlopu wypoczynkowego
Kodeks pracy szczegółowo określa wysokość urlopu wypoczynkowego. Zależy on od naszego stażu pracy i po pierwszym przepracowanym roku możliwy jest do wykorzystania w całości wraz z rozpoczęciem roku kalendarzowego. Jeśli natomiast dopiero zaczynamy pracę zarobkową, to długość urlopu będzie nam się zwiększać w czasie, tj. po upływie jednego miesiąca pracy uzyskamy prawo do 1/12 urlopu, po dwóch miesiącach do 2/12 i tak do całych 12 miesięcy. Po tym okresie możemy liczyć na:
• 20 dniowy urlop, jeśli nasz staż pracy wynosi mniej niż 10 lat,
• 26 dni urlopu przy stażu powyżej 10 lat.
Oczywiście sytuacja ta ma miejsce, jeśli jesteśmy zatrudnieni na pełen etat. W przypadku umowy w niepełnym wymiarze czasu pracy, urlop wyliczany jest proporcjonalnie, czyli w momencie zatrudnienia na ½ etatu mamy prawo do 10 lub 13 dni, w zależności od uzyskanego stażu pracy.
Czym jest staż pracy?
Ale czym w ogóle jest staż pracy? To ilość przepracowanych tygodni czy lat na umowę o pracę. Co więcej wlicza się do niego również okresy nauki, co znacznie przyspiesza uzyskanie progu wymaganego do skorzystania z dłuższego urlopu wypoczynkowego. Okres pracy z tytułu ukończenia poszczególnych szkół wygląda następująco:
• 5 lat dla średniej szkoły zawodowej,
• 4 lata dla liceum ogólnokształcącego,
• 6 lat dla szkoły policealnej,
• 8 lat dla szkoły wyższej.
Pamiętajmy jednak, że powyższe okresy nie podlegają sumowaniu. Wybieramy więc ten najkorzystniejszy dla pracownika i doliczamy do niego okresy zatrudnienia na umowę o pracę. Jeśli w tym czasie pracowaliśmy w ramach umowy o dzieło, umowy zlecenie albo prowadziliśmy działalność gospodarczą, to nie możemy ich doliczyć do naszego stażu pracy. Podobnie wygląda sytuacja ze studiami wyższymi – potrzebny jest dyplom uzyskania tytułu magistra, nie zaś samo zaświadczenie ukończenia szkoły wyższej.
Wykorzystanie urlopu wypoczynkowego
Przysługujący za dany rok urlop wypoczynkowy pracownik ma obowiązek wykorzystać do końca września kolejnego okresu rozliczeniowego. W niektórych przypadkach, pracownicy są wysyłani na obowiązkowy urlop przez pracodawcę w ramach niewykorzystanych dni wolnych. Jeśli natomiast tego nie zrobią, przysługuje im prawo do otrzymania w zamian świadczenia pieniężnego, nazywanego potocznie ekwiwalentem na urlop. Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wypłacany jest jednak dopiero w momencie ustania stosunku pracy. Wówczas na pracodawcy ciąży obowiązek jego prawidłowego wyliczenia i przesłania go na rachunek bankowy pracownika, najlepiej wraz z ostatnim należnym mu wynagrodzeniem.
